سونوگرافی کیسه صفرا و مجاری صفرا
در موارد شک بالینی به بیماری کیسه صفرا،سونوگرافی روش تشخیصی انتخابی است. کیسه صفرا اولین نقطه ای است که در افراد بالغ مبتلا به درد سمت درد سمت راست و فوقانی شکم مورد بررسی قرار می گیرد.
در بیماری کیسه صفرا سونوگرافی با چه اهدافی انجام می شود؟
- بررسی وجود سنگ
- افزایش ضخامت جدار کیسه صفرا
- وجود مایع در اطراف کیسه صفرا
- تعیین قطر مجاری صفراوی مشترک
بیماری های صفراوی که به کمک سونوگرافی تشخیص داده می شوند عبارتند از:
- کولیک صفراوی
- کوله سیستیت حاد
- سنگ مجاری صفراوی و کلانژیت حاد
برای تهیه تصاویر لازم برای یک بررسی سونوگرافی، نیاز به دانستن آناتومی طبیعی و غیر طبیعی و آشنایی با روند های بیماری که مورد تصویربرداری قرار می گیرد، می باشد.
آناتومی کیسه صفرا
کیسه صفرا در کوادران فوقانی و راست شکم قرار گرفته است. گلابی شکل است و در حفره مربوطه در زیر لبه کبد در فیشر اصلی لوبار و بین لوب راست و چپ کبد قرار گرفته است.
فوندوس کیسه صفرا، قدامی ترین و تحتانی ترین قسمت کیسه صفرا است و اغلب اولین قسمتی از کیسه صفرا است که با سونوگرافی دیده می شود. فوندوس کیسه صفرا با تنه و گردن کیسه صفرا در امتداد است و به تدریج به طرف کرانیال و خلف باریک می شود. کیسه صفرا در انتها به مجرای صفراوی کبدی متصل می شود و CBD را تشکیل می دهد.
کیسه صفرا طبیعی حاوی صفرای بدون اکو بوده و ضخامت جداری 3 میلی متری یا کمتر دارد. انقباض کیسه صفرا بعد از صرف غذای چرب قابل نشان دادن است؛ اما به ندرت به تشخیص کمک می کند. دریچه های مارپیچی هیستر در ابتدای مجرای کیسه صفرا به نظر اکوژن می رسند و دارای سایه اکوستیک هستند و بایستی از سنگ افتراق داده شوند.
آمادگی قبل از سونوگرافی کیسه صفرا
- برای سونوگرافی کیسه صفرا بیمار حداقل 6 ساعت قبل از آزمایش بایستی ناشتا باشد.
- باید از مصرف غذاهای چرب مانند کره، تخم مرغ اجتناب شود. چون مصرف غذاهای چرب موجب انقباض کیسه صفرا و تخلیه صفرا به روده شده و این موضوع سبب می شود تا کیسه صفرا در سونوگرافی دیده نشود یا قابل بررسی نباشد.
- مصرف مایعات ساده مانند آب یا چای بلامانع است.
روش سونوگرافی کیسه صفرا
سونوگرافی با پروب 5/3 یا 5 در دو وضعیت سوپاین( در این وضعیت بیمار به پشت دراز می کشد و دست هایش در امتداد بدنش قرار می گیرد.) و لترال ( خوابیدن به پهلو ) چپ رویت کافی را مطمئن می سازد. عموما بیمار در وضعیت سوپاین قرار می گیرد.
از مانورهای خاص نظیر تنفس عمیق که کیسه صفرا را به سمت پایین جابه جا می کند می توان استفاده کرد. همچنین چرخاندن بیمار وضعیت لترال چپ نیز باعث جابه جایی لوپ های پر از گاز روده شده و ممکن است مشاهده کیسه صفرا را بهبود بخشد.
معمولا از پروب خطی منحنی با فرکانس 5-5/2 مگاهرتز برای بررسی کیسه صفرا استفاده می شود. از پروب دارای آرایه فازی نیز می توان به خوبی استفاده کرد؛ زیرا سطح آن کوچک و باریک بوده و از فضای بین دنده ها نیز می توان بررسی نمود.
سایر مقالات سونوگرافی مهر ایرانیان :
