حاملگی مولار یا حاملگی کاذب ، یکی از مسائلی است که گاهی اوقات در سنین مختلف اتفاق می افتد. در این زمان ، زنان تصور می کنند ، باردار هستند ، در صورتی که چنین نیست و آنان دچار حاملگی کاذب شده اند. بهترین راه برای تشخیص بارداری مولار سونوگرافی است ، که این روند در مرکز سونوگرافی مهرایرانیان ، بهترین مرکز سونوگرافی و رادیولوژی تهران ، انجام می شود.
حاملگی مولار چیست ؟
حاملگی مولار یک ناهنجاری در جفت می باشد ، که در اثر یک خطای ژنتیکی در طول فرایند باروری ، که منجر به رشد بافت ناهنجار در داخل رحم می شود ، اتفاق می افتد. این نوع بارداری ، به ندرت شامل یک جنین در حال رشد بوده و رشد این ماده در مقایسه با رشد جنین نرمال ، سریع می باشد. این بافت دارای شکل ظاهری مجموعه ای از دسته های سلولی انگور شکل می باشد ، که به تعداد زیاد و رندوم ، رشد کرده اند.
انواع بارداری مولار
حاملگی طبیعی ، شامل 46 کروموزوم می باشد که این تعداد کروموزوم ها به طور مساوی از پدر و مادر تشکیل شده است ؛ ولی آنچه در حاملگی مولار ، مشاهده می شود تنها کروموزوم ها از پدر بوده و به شکلی دیگر رشد خواهند داشت که در چنین وضعیتی ، بافت نرمال از جنین وجود ندارد و کیسه تشکیل شده به صورت خوشه انگور است. نوع دیگری از حاملگی مولار به صورت جزئی ، است که در آن تعداد کروموزوم ها به دو برابر می رسد. دو نوع حامگی مولار کامل و نسبی وجود دارد :
بارداری مولار کامل چیست ؟
حاملگی مولار کامل ، بارداری است که در آن تنها بخش هایی از جفت رشد کرده و در زمانی که اسپرم ، تخم خالی را بارور می کند ، شکل می گیرد ( کودکی وجود ندارد). از آن جایی که تخم خالی است ، هیچ کودکی شکل نمی گیرد. جفت رشد می کند و هورمون بارداری ، HCG را تولید می نماید. متاسفانه سونوگرافی نشان می دهد ، که هیچ جنینی وجود نداشته و تنها جفت رشد کرده است.
بارداری مولار نسبی چیست ؟
حاملگی مولار نسبی زمانی رخ می دهد که توده ، حاوی سلول های ناهنجار و رویانی باشد ، که دارای نقص های مادرزادی شدید است. در این حالت جنین ، مورد غلبه توده ناهنجار در حال رشد قرار می گیرد. یک نسخه بسیار نادر از بارداری مولار نسبی زمانی است که فرد ، دوقلو باردار می شود ، ولی یک رویان به طور نرمال شروع به رشد می کند. در حالی که رویان دیگر ، تنها یک مول می باشد. در این موارد ، رویان سالم به سرعت توسط توده درحال رشد ناهنجار ، مورد استفاده قرار می گیرد.
چه افرادی در معرض خطر هستند ؟
- تقریباً 1 مورد از هر 1000 بارداری ، حاملگی مولار می باشد.
- زنان سفید پوست در مقایسه با زنان سیاه پوست ، در معرض خطر بیشتری هستند.
- زنان بالای 40 سال
- زنانی که قبلاً بارداری مولار داشته اند.
- زنان دارای سابقه سقط جنین
علائم بارداری مولار چیست ؟
در این نوع حاملگی ، فرد علائمی مانند بارداری طبیعی دارد ؛ اما بعد از مدت زمانی ، فرد دچار خونریزی زیادی خواهد شد که به صورت پیوسته یا به طور نامنظم می باشد که رنگ آن ، قرمز روشن یا قهوه ای خواهد بود. از دیگر علائم تشخیص این بیماری که ممکن است ، برای فرد رخ دهد :
- لکه بینی یا مشاهده خون واژنی
- حالت تهوع و استفراغ
- بروز مشکلات نادر از قبیل بیماری تیروئید
- فشار خون زودهنگام
- افزایش سطوح hCG
- عدم حرکت جنین یا عدم تشخیص ضربان قلب
چگونه می توان متوجه وجود حاملگی مولار شد ؟
آزمایش لگنی می تواند بزرگی یا کوچکی رحم ، تخمدان بزرگ شده و مقادیر غیر عادی بالا در هورمون بارداری ، HCG را نشان دهد. سونوگرافی ، یکی از بهترین روش های تشخیصی است که با انجام آن ، حاملگی مولار به طور حتم مشخص می گردد. در حین سونوگرافی در بهترین مرکز تصویربرداری غرب تهران ، حاملگی کاذب به صورت یک توده داخل رحمی خالی از اعضای جنین مشاهده می شود. در این وضعیت ، یک جفت بسیار بزرگ در داخل رحم مشاهده می شود که اندازه آن نسبت به رحم نامتناسب می باشد. سونوگرافی اغلب دسته های انگور شکل ، که نشانه وجود یک جفت ناهنجار است ، را نمایان می سازد.
درمان حاملگی مولار
بیشتر بارداری های مولار ، به طور خودبخود پایان یافته و بافت به صورت یک توده خوشه انگور مانند ، دفع می شود. بارداری های مولار از طریق کورتاژ ساکشن یا تخلیه و گاهی اوقات از طریق مصرف دارو ، خارج می شود. بیهوشی عمومی معمولاً در طول این روند مورد استفاده قرار می گیرد. تقریباً 90 درصد از زنانی که مول آن ها تخلیه شده است ، به درمان دیگری نیاز ندارند. روندهای فالوآپ که به نظارت و کنترل سطوح HCG می پردازد ، به صورت ماهیانه به مدت 6 ماه یا تحت تجویز پزشک ، انجام می شود. زنان به مدت یک سال بعد از تشخیص ، باید از باردار شدن خودداری کنند.
تاثیرات احساسی بعد از بارداری مولار
هر چند اتمام حاملگی مولار به معنی از دست دادن فرزند نمی باشد ، ولی در هر حال یک ضایعه و آسیب محسوب می شود. حتی در زمان وجود رویان ، شانسی برای رشد کودک وجود ندارد. رویاها ، برنامه ریزی ها و امیدها در یک لحظه از بین می رود و این یک ضایعه روحی ، را بر جای می گذارد. همه زنانی که به چنین ضایعه ای دچار می شوند ، به زمان برای بهبود روحی نیاز دارند. در این شرایط ، وجود افرادی که بتوانند با مشاوره کارساز ، فرد را متقاعد کنند که اصلاً بچه ای در کار نبوده بسیار مفید می باشد. آنچه این نوع ضایعه را از سایر انواع سقط های نرمال متفاوت می سازد ، نگرانی از سلامت مادر است. حتماً نسبت به شرکت در جلسات فالوآپ ، حساسیت لازم را به خرج دهید. دریافت کمک از سوی گروه های پشتیبان ، می تواند به رفع بهتر مشکل کمک کند.
آیا بارداری مولار دوباره اتفاق می افتد ؟
اگر حاملگی مولار شما عوارض جانبی به همراه نداشته باشد ، خطر بروز بارداری مولار مجدد ، 1 تا 2 در صد خواهد بود. مشاوره ژنتیک قبل از بارداری می تواند برای برخی زوجین مفید باشد.
چگونه می توان از وقوع بارداری مولار پیشگیری کرد ؟
اگر در گذشته چنین تجربه ای داشتید ، پیش از اقدام مجدد برای بارداری لازم است که حتما با متخصص خود مشورت نمایید. معمولا توصیه می شود که برای بارداری مجدد 6 ماه تا یکسال منتظر بمانید. در طول بارداری برای مطمئن شدن از سالم بودن دوره حاملگی و نبود ریسک فاکتورها باید از همان ابتدای بارداری سونوگرافی انجام دهید. همچنین با توجه به این که یکی از عوامل خطر حاملگی مولار ، بالا بودن سن فرد است ، خوب است تست های ژنتیک هم به انجام برسند.
سونوگرافی و پروسه تشخیص حاملگی مولار
در این پروسه تصویربرداری ، امواج اولتراسوند در راستای بافت های لگنی و ناحیه ابدومینال هدایت می شوند. در مراحل اولیه حاملگی با توجه به این که رحم و لوله های فالوپ به واژن نزدیک تر هستند ، عموما سونوگرافی واژینال به انجام می رسد. سونوگرافی حاملگی مولار کامل که در بهترین مرکز سونوگرافی غرب تهران انجام شده و در هفته هشتم تا نهم بارداری قابل تشخیص است نتایج زیر را در بردارد :
- عدم وجود رویان یا جنین
- نبود هیچگونه مایع آمنیوتیک
- وجود یک جفت کیستیک یا ضخامت بالا در نزدیکی رحم
- وجود کیست های تخمدان
حاملگی مولار نسبی در سونوگرافی علائم زیر را نشان می دهد :
- وجود یک جنین که در قیاس با سن بارداری جثه کوچک تری دارد.
- پایین بودن سطح مایع آمنیوتیک
- جود یک جفت غیر طبیعی
در صورتی که پزشک با انجام تصویربرداری پزشکی در بهترین مرکز سونوگرافی غرب تهران به وقوع بارداری مولار مشکوک شود ، به بررسی دیگر مشکلات احتمالی از جمله پره اکلامپی ( فشار خون بالا در بارداری) پر کاری تیروئید و آنمی می پردازد.
پس از شناسایی بارداری مولار از طریق سونوگرافی ، چه راه درمانی اتخاذ می شود ؟
در صورت وقوع عارضه مذکور لازم است که جهت جلوگیری از بروز هر گونه عارضه ، برای خارج کردن جفت مداخلات پزشکی به انجام برسد. روند درمانی ممکن است شامل یکی یا تعدادی از موارد زیر باشد :
- کورتاژ
- هیسترکتومی
- کنترل سطح HCG
نشانه های بارداری مولار
درمان حاملگی مولار از طریق کورتاژ
در صورتی که این مشکل در بهترین مرکز سونوگرافی غرب تهران ، یعنی مرکز تصویر برداری مهر ایرانیان تشخیص داده شود ، باید برای درمان آن اقدام نمایید. دایلیشن و کورتاژ که با نام D&E نیز شناخته می شود ، یک پروسیجر جراحی است که در آن دهانه رحم باز می شود تا آستر رحم ( اندومتریوم ) توسط ابزاری به نام کورت ( curette ) تراشیده شود. در این رویه بافت های ناهنجار این ناحیه از بین می رود. کورتاژ را می توان در مطب پزشک و یا بیمارستان به انجام رساند.
نوع بیهوشی استفاده شده به شرایط شخصی فرد و تشخیص دکتر بستگی خواهد داشت. در برخی موارد کورتاژ زمانی که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار دارد انجام می شود و در بعضی موارد ، از بی حسی موضعی در ستون فقرات ( اپیدورال ) استفاده خواهد شد. در صورتی که برای درمان حاملگی مولار از بی حسی اپیدورال بهره گرفته شده باشد ، شخص مراجعه کننده از کمر به پایین چیزی را احساس نخواهد کرد.
برای انجام این پروسیجر ، مثانه باید خالی باشد ؛ بیمار باید روی یک تخت دراز بکشد و پس از آمادگی های لازم ، پزشک ابزاری به نام اسپکلوم را به واژن او وارد کرده تا با این اقدام دیواره های واژن از هم فاصله بگیرند و دهانه رحم نمایان گردد. سپس دهانه رحم ضدعفونی و بی حس شده و در مرحله بعدی از یک تناکولوم بهره گرفته می شود تا دهانه رحم با ثبات بماند. پزشک چند میله نازک را به ترتیب اندازه وارد دهانه رحم می کند تا با مرور زمان جا برای وارد کردن کورت باز شود. در این فاز کورت وارد رحم شده و برای درمان حاملگی مولار ، بافت های اضافی بیرون آورده می شوند.
روش انجام هیسترکتومی برای درمان حاملگی مولار در تهران
انواع مختلفی از این روش درمانی وجود دارد. انتخاب آن به دلیل شما برای انجام این جراحی و وضعیت رحم بستگی دارد. در این قسمت انواع مختلف این عمل را توضیح داده ایم.
هیسترکتومی کامل : در این پروسه ، رحم و گردن آن به صورت کامل برداشته می شوند. معمولا پزشکان ترجیح می دهند نوع کامل این رویه را به انجام رسانند.
هیسترکتومی جزئی : در این متد ، بدنه اصلی رحم برداشته می شود اما گردن آن باقی می ماند.
هیسترکتومی کامل با برداشتن هر دو تخمدان : در این روش لوله های فالوپ و تخمدان ها بیرون آورده می شوند.
انجام هیسترکتومی
این رویکرد به سه روش به انجام می رسد :
- لاپاروسکوپیک
- واژینال
- شکمی
مدل لاپاروسکوپیک
در این پروسیجر ، یک لوله کوچک به نام لاپاروسکوپ از طریق یک شکاف کوچک وارد شکم بیمار می شود. این امر به پزشک اجازه می دهد به اندام های داخلی دید داشته باشد. ابزار دیگری از طریق برش های دیگر و واژن وارد بدن می شوند تا گردن رحم و خود این عضو بیرون آورده شود تا در نتیجه حاملگی مولار درمان گردد. این رویکرد معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می پذیرد.
هیسترکتومی واژینال
در این متد ، رحم از طریق برشی که بالای واژن ایجاد شده بیرون آورده می شود. بعد از آن ، زخم بخیه زده می شود. این پروسه معمولا یک ساعت به طول می انجامد. نوع واژینال این پروسیجر را می توان تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی به انجام رساند. معمولا پزشکان بهترین مرکز تصویربرداری تهران ترجیح می دهند هیسترکتومی واژینال انجام دهند تا شکمی ، زیرا این متد کمتر تهاجمی می باشد و فرد مدت زمان کمتری را باید در مرکز درمانی حضور داشته باشد. همچنین توجه داشته باشید که دوره نقاهت این روش نیز کوتاه تر می باشد.
هیسترکتومی شکمی
در طول این رویه برای درمان حاملگی مولار در تهران ، یک برش درون شکم فرد ایجاد خواهد شد. این برش به دو روش زده می شود ؛ یا به صورت افقی و در امتداد خط بیکینی و یا به صورت عمودی و از ناف تا خط بیکینی. بعد از بیرون آوردن رحم ، این برش بخیه زده می شود. این عمل در حدود یک ساعت به طول می انجامد و در آن از بیهوشی عمومی بهره گرفته خواهد شد.
زمانی که رحم به علت وجود تومور یا فیبروم ها بزرگ شده باشد و امکان خارج کردن آن از طریق واژن وجود نداشته باشد ، از این رویه استفاده کمک گرفته می شود. حتی ممکن است تخمدان ها نیز در این عمل بیرون آورده شوند. برای بازگشت به کار بعد از انجام این جراحی ، باید با پزشک خود مشورت کنید ؛ در نظر داشته باشید در صورتی که کار شما شامل بلند کردن اجسام سنگین می شود ، ممکن است بین شش تا هشت هفته مجوز کار کردن نداشته باشید.
بارداری مولار باعث ناباروری می شود؟
خیر این عارضه باعث ناباروری نمی شود ، اما باید تا سه ماه از باردار شدن مجدد جلوگیری نمایید. این امر به هورمون HCG اجازه می دهد تا به سطحی که قبل از بارداری در آن بودند بازگردند. البته توجه داشته باشید زمانی که در درمان این عارضه ، رحم و تخمدان ها بیرون آورده شوند فرد دیگر قادر به باردار شدن نخواهد بود.
حاملگی مولار نوعی سقط جنین است؟
توجه داشته باشید که امکان ادامه یافتن این نوع از بارداری وجود ندارد. بنابراین ممکن است به صورت خود به خود و از طریق سقط پایان یابد. در صورتی که چنین اتفاقی رخ ندهد ، حاملگی از طریق جراحی پایان خواهد یافت. البته در برخی موارد نیز بیمار می تواند با مصرف داروهای خاصی به این عارضه پایان دهد.
ریکاوری
در صورتی که از بیهوشی عمومی استفاده شده باشد ، پس از اتمام پروسه شخص به اتاق ریکاوری منتقل شده تا ضربان قلب و دیگر علائم حیاتی وی تحت نظر گرفته شود. اما در صورتی که از بی حسی موضعی استفاده شده باشد نیازی به این اقدامات نیست و تنها نیاز است بیمار به مدت یک تا دو ساعت در بیمارستان بماند. طبیعی است که به مدت یک تا دو روز خونریزی واژینال داشته باشید ، به همین دلیل توصیه می شود که در این مدت از پد بهداشتی کمک بگیرید.
امکان دارد پزشک به شما توصیه کند تا برای چند روز از انجام رابطه جنسی ، استفاده از تامپون و شستشوی واژن خودداری نمایید. حتی در مواردی فرد مراجعه کننده از انجام فعالیت های شدید نیز منع خواهد شد. چون در این رویکرد آستر رحم تراشیده شده است ، این ناحیه باید دوباره بازسازی شود. به همین دلیل ممکن است سیکل ماهانه بعدی شما کمی زودتر آغاز گردد. در درمان حاملگی مولار با کورتاژ هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد و می توانید به همان رژیم قبلی خود ادامه دهید.
در صورتی که با علائم زیر مواجه شدید ، سریعا به مراکز درمانی یا مطب پزشک خود مراجعه نمایید :
- خونریزی شدید
- ترشحات بدبو از واژن
- تب و لرز
- درد شکمی شدید
نتیجه گیری :
سونوگرافی ، یکی از روش های تشخیصی سریع ، ارزان و در دسترس می باشد ؛ لذا بهتر است در صورت مشاهده هر گونه علائم فوق سریعا به بهترین متخصص رادیولوژی در غرب تهران مراجعه نمایید. زیرا مراجعه دیر هنگام می تواند عواقب جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
