پایین بودن جفت جنین موضوع مهمی است که باید به آن توجه شود. پايين بودن جفت در هفته 20 بارداری مشخص می شود . در ماه های ابتدایی به دلیل اینکه جفت در پايين رحم قرار می گیرد ، مورد نگران کننده ای رخ نمی دهد ، اما در مواردی دیده شده است که در ماه های 20 بارداری به بعد ، دلایلی سبب پايين بودن جفت جنین می شود.
پایین بودن جفت
در اکثر بارداری ها ، جفت به جلو یا عقب رحم چسبیده است. ولی گاهی اوقات ، این چسبندگی در ناحیه پایین تر اتفاق افتاده و کل گردن رحم یا بخشی از آن را ، می پوشاند.
جفت چیست ؟
جفت اندامی است که ، به رشد و بزرگ شدن کودک شما کمک می کند. این اندام ، به آستر رحم می چسبد و با بند ناف ، به جنین متصل می شود. جفت ، اکسیژن ، مواد مغذی و آنتی بادی ها را ، از خون شما به فرزندتان انتقال می دهد. بند ناف همچنین محصولات زائد را ، از بدن فرزندتان به خون شما انتقال داده و بدن شما از شر آن ها خلاص می شود. عوامل مختلفی وجود دارند که مرتبط با جنین بوده و گاهی ، بر روی بارداری و زایمان شما اثر می گذارند.
پایین بودن جفت جنین چیست ؟
جفت در چند هفته اول بارداری ، در هر جایی که تخم بارور ، لانه گزینی کند ، رشد می نماید. محل رشد جفت می تواند ، در راستای قسمت فوقانی پهلوها یا دیواره پشتی رحم باشد.
دراکثر بارداری ها ، جفت به قسمت اصلی رحم می چسبد. ولی در برخی زنان ، جفت به قسمت های پایین تر چسبیده و گاهی ، کل گردن رحم یا بخشی از آن را می پوشاند.
در بیشتر موارد مربوط به پایین بودن جفت ، جفت به سمت بالا حرکت کرده ، و در حین رشد رحم در طول دوره بارداری ، از سر راه کنار می رود. ولی گاهی اوقات با ادامه یافتن بارداری ، جفت در قسمت پایین تر رحم باقی می ماند.
تفاوت بین پایین آمدن جفت و جفت سرراهی چیست ؟
با ادامه یافتن بارداری ، در صورتی که فاصله لبه جفت از گردن رحم ، کمتر از 2 میلی متر باشد ، تحت عنوان پایین بودن جفت شناخته می شود. اگر جفت به طور کامل گردن رحم را بپوشاند ، تحت عنوان جفت سرراهی نامیده می شود.
آیا پایین بودن جفت ، رایج است ؟
موقعیت قرار گرفتن جفت ، با سونوگرافی اولتراسوند ، در سه ماهه دوم بارداری ، در حدود هفته های 18 تا 21 بارداری ، کنترل می شود. اگر جفت پایین باشد ، سونوگرافی دیگری در مرحله دیگر بارداری شما ، معمولاً در حدود هفته 32 ، انجام می پذیرد.
از آنجایی که بخش پایینی رحم با رشد کودک شما ، بیشتر کشیده می شود ، جفت معمولاً به قسمت بالاتر رحم حرکت می کند. در 90 درصد زنانی که دارای جفت پایین تا هفته 20 بارداری هستند ، در ادامه بارداری ، این مشکل در آن ها رفع شده و دیگر دچار آن نخواهند بود.
اگر قبلاً زایمان سزارین داشته اید ، احتمال حرکت جفت به سمت بالا ، کمتر می شود. تنها یک زن از هر 200 زن ، در انتهای بارداری خود ، دچار جفت سرراهی می شود.
آیا احتمال دارد که من جفت سرراهی داشته باشم ؟
جفت سرراهی ، در افرادی با شرایط زیر ، دارای احتمال بیشتری است :
- زنانی که سیگار استعمال می کنند.
- زنانی که برای باردار شدن ، درمان باروری از قبیل لقاح خارج از رحم (IVF) ، را انجام داده اند.
- زنانی که یک یا چند زایمان سزارین داشته اند.
- سن آنها 40 سال یا بالاتر است.
- بیش از یک فرزند دارند.
- در ناحیه رحم خود ، جراحی انجام داده اند.
- کوکائین مصرف می کنند.
- نوزاد آنها پسر است.
- اندومتریوز دارند.
آیا می توان برای بالا بردن جفت جنین ، اقدامی انجام داد ؟
متاسفانه خیر. بهترین گزینه این است که تا جایی که می توانید ، خودتان را سالم نگه دارید.گاهی انجام سونوگرافی های بیشتر مورد نیاز می باشد ؛ بنابراین حتماً در تمام قرار ملاقات های قبل از زایمان خود ، با پزشکتان شرکت کنید و توصیه های پزشک خود را با دقت ، دنبال نمایید.
پایین بودن جفت چگونه می تواند ، من و کودکم را تحت تاثیر قرار دهد ؟
این احتمال وجود داد که شما ، بخصوص در دوره رو به پایان بارداری خود ، دچار خونریزی واژنی شوید. خونریزی ناشی از جفت سرراهی ، گاهی بسیار شدید است و بعضی اوقات می تواند مادر و نوزاد را در معرض خطر قرار دهد.
پایین بودن جفت ، چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشک یا ماما ، در هفته 18 تا 21 بارداری ، با سونوگرافی اولتراسوند ، موقعیت جفت شما را کنترل می کند.
اگر جفت شما پایین باشد ، یک سونوگرافی اولتراسوند دیگر در دوره بالاتر بارداری (معمولاً در حدود هفته 32) به منظور کنترل مجدد موقعیت قرار گرفتن جفت ، باید انجام شود.
در 90 درصد موارد ، جفت به موقعیت بالاتر حرکت کرده و دیگر پایین نمی آید. پزشک و ماما در صورت مشاهده هریک از موارد زیر ، به جفت سرراهی در شما مشکوک می شوند :
اگر در طول سه ماهه دوم یا سوم بارداری ، خونریزی داشته باشید. ( این خونریزی معمولاً بدون درد بوده و گاهی ، بعد از رابطه جنسی اتفاق می افتد. )
اگر نوزاد شما در موقعیت غیرعادی ، مثلاً نخست در کف (کفل) یا در عرض رحم ( عرضی یا متقاطع ) قرار گرفته باشد.
اگر در طول بارداری ، خونریزی با درد یا بدون درد اتفاق بیافتد ؛ باید بلافاصله تحت معاینه پزشک قرار بگیرید. اگر درحال سپری کردن سه ماهه اول بارداری هستید ، با پزشک ، ماما یا واحد درمانی مربوطه تماس بگیرید. اگر در هفته 12 یا بالاتر دوره بارداری خود هستید ، بلافاصله با واحد زایمان بیمارستان ، یا واحد مربوطه تماس بگیرید.
گاهی پزشک به شما توصیه می کند ، که در زمان باقی مانده بارداری تان ، از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید.
راهکارهای تشخیص پایین بودن جفت جنین
در صورتی که مادر در نیمه دوم بارداری و در طول آن ، خونریزی داشته باشد پزشک می تواند برای بررسی های بیشتر موارد زیر را تجویز کند.
سونوگرافی از طریق شکم
برای انجام این سونوگرافی ابتدا سونوگرافیست با کمک ژلی بر روی شکم و مبدل که برای مشاهده اندام داخلی شکم به کار می رود سونوگرافی را انجام می دهد و در آخر امواج صوتی می توانند به عنوان خروجی تصاویری را در مانیتور نمایش دهند.
سونوگرافی از طریق واژن
این سونوگرافی از طریق کانال واژن و دهانه رحم انجام می شود . در حقیقت سونوگرافی واژن یکی از بهترین و دقیق ترین روش ها برای بررسی پایین بودن جفت جنین است.
تشخیص پايين بودن جفت جنین با استفاده از ام آرآی
ام آرآی نیز می تواند در موارد بسیاری کمک کننده باشد. در مواردی با توجه به شرایط ، پزشک ام آر آی را برای بررسی وضعیت قرار گیری جنین تجویز می کند .
علائم پايين بودن جفت جنین
- خونریزی های کوتاه اما تکرار شونده
- خونریزی در نیمه دوم بارداری
- احساس گرفتگی و درد شدید در ناحیه شکم
- مشاهده خونریزی بعد از رابطه جنسی
در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا بهتر است ، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
انواع پایین بودن جفت
برای درمان و بررسی پایین بودن جفت فاکتورهای مختلفی مهم هستند. انواع پايين بودن جفت بنا بر شرایط جنین طبق فاکتورهای زیر می باشد
- پایین بودن جزئی جفت جنین
در این مورد جفت به صورت خیلی جزئی دهانه رحم را می پوشاند . در این مورد امکان زایمان طبیعی برای مادر وجود دارد
- پايين بودن کم جفت جنین
در مواردی که پايين بودن جفت جنین کم باشد ، جفت در لبه دهانه رحم قرار دارد و این مورد بیشتر در دوره ابتدایی بارداری اتفاق می افتد.
- پایین بودن مرزی جفت جنین
پايين بودن مرزی جفت جنین سبب فشار به دهانه رحم می شود و می توان گفت برای مادر امکان زایمان طبیعی همچنان وجود دارد.
- پايين بودن قسمت زیاد یا تمام جفت جنین
یکی از موارد خطرناک در بارداری پايين بودن قسمت زیادی از جفت جنین در بارداری است که باید بسیار جدی گرفته شود در این شرایط تنها امکان زایمان سزارین وجود دارد .
درمان های موجود ، برای پایین بودن جفت جنین چیست ؟
اگر در سونوگرافی هفته 20 بارداری ، مشخص شود که جفت جنین شما پایین است ، یک سونوگرافی اولتراسوند دیگر ، در حدود هفته 32 بارداری ، تجویز می شود. این سونوگرافی ، شامل یک سونوگرافی اولتراسوند ترانس واژنی است ، که در آن ، یک پروب ، به آرامی در داخل واژن ، به منظور کنترل دقیق مکان قرار گرفتن جفت جنینی شما ، قرار داده می شود. این سونوگرافی برای شما و فرزندتان ، خطری به همراه نخواهد داشت.
در سونوگرافی هفته 32 بارداری ، طول گردن رحم ، به منظور پیش بینی این موضوع که ، آیا شما زایمان زودرس خواهید داشت یا خیر ، و اینکه آیا شما در معرض خطر روبه افزایش خونریزی قرار دارید یا خیر ، مورد ارزیابی قرار می گیرد.
اگر جفت جنین به سمت بالا حرکت نکرده باشد ، در هفته 36 بارداری ، یک سونوگرافی اولتراسوند دیگر تجویز می شود. نتایج این سونوگرافی به شما و پزشکتان ، در طراحی بی خطرترین روش برای زایمان ، کمک خواهد کرد.
موارد تجویز دارو
اگر شما جفت سرراهی داشته باشید ، خطر زایمان زودرس وجود دارد. بنابراین ، یک دوره تزریق استروئید بین هفته های 34 و 36 بارداری ، برای کمک به رشد کامل تر ریه های نوزاد شما ، تجویز می شود.
اگر در معرض خطر زایمان زودرس قرار داشته باشید ، دارویی برای تلاش جهت توقف انقباضات ، تجویز می شود. این درمان به شما فرصت می دهد تا بتوانید ، دوره تزریق های استروئید را تکمیل نمایید. اگر خونریزی شدید داشته باشید ، نوزاد شما باید وضع حمل شود.
اگر خونریزی واژنی داشته باشید ، باید در بیمارستان بستری شوید، چون احتمال خطر جزئی خونریزی ناگهانی ، وجود دارد. اگر این اتفاق بیافتد ، زایمان سزارین اورژانسی ، مورد نیاز خواهد بود.
اقدامات لازم در صورت پایین بودن جفت
اگر می دانید که جفت جنین پایین دارید ، در صورت مشاهده علائم زیر باید بلافاصله با بیمارستان تماس بگیرید :
- خونریزی واژنی از قبیل لکه بینی
- انقباض ها
- درد ، شامل دردهای مبهم و شبیه به دردهای دوره قائدگی
اگر خونریزی داشته باشید ، پزشک شما یک آزمایش داخلی را به منظور کنترل منشاء خونریزی ، انجام می دهد. این آزمایش بی خطر بوده و پزشک قبل از انجام آن ، از شما کسب اجازه می نماید.
کم خونی و پایین بودن جفت
کم خونی ، یک مشکل خونی است و زمانی پیشرفت می کند که گلبول های قرمز خون شما کافی نباشد. گلبول های قرمز خون ، حاوی هموگلوبین ، یک پروتئین حامل اکسیژن در بدن شما و نوزادتان ، می باشد.
اگر شما پایین بودن جفت داشته باشید ، باید از پیشرفت کم خونی که در دوره بارداری متداول است ، جلوگیری کنید. خوردن یک رژیم غذایی سالم و متوازن ، به پیشگیری و مدیریت کم خونی کمک می کند. مکمل های آهن نیز در صورت توصیه آن از سوی پزشک شما ، مفید خواهند بود.
سلامت روحی در دوران بارداری
پذیرفتن مشکلات تشخیص داده شده در دوران بارداری ، برای شما دشوار است. همچنین ممکن است ، نیاز به کنترل علائم خاص از قبیل خونریزی ، یا نیاز به ملاقات های بیشتر با پزشک داشته باشید ، که این موارد می تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب در شما شود. اگر در این شرایط ، اطرافیان شما ، حامی تان نباشند ، تحمل این شرایط به تنهایی برای شما دشوار خواهد بود.
فراموش نکنید که همیشه می توانید در مورد احساساتتان ، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید. آن ها تمام تلاش خود را ، برای قوت قلب دادن به شما و پاسخ به سوالاتتان انجام خواهند داد.
اگر برای غلبه بر مشکلات ، در کشمکش هستید ، می توانید از پشتیبانی حرفه ای پزشک و تیم مراقبت ، بهره مند شوید. در سکوت ، رنج نکشید. احساساتتان را به پزشک بازگو کنید. او شما را در دستیابی به پشتیبانی لازم ، یاری خواهد رساند.
